Węgorzewo
Wg

Angerburgprzedwojenna niemiecka nazwa stacji
Węgoborkpierwsza powojenna polska nazwa stacji

 Obiekt oddany do użytku w roku 1898  ❋  KPEV - Königlich Preußischen Eisenbahn - Verwaltung / Królewski Pruski Zarząd Kolei

 Stan aktualności zdjęć i większości opisów na stronie - rok 2016   Obiekt położony na wysokości 123 m n.p.m. 

Strona zawiera także krótki opis i podstawowe dane techniczne Kanału Mazurskiego.
min 594 1.jpgNie znam dokładnie dawnego układu torowego na stacji w Węgorzewie, ale mam wrażenie że widoczne tu semafory stoją w tym miejscu trochę "na pałę". Chociaż ? Prawy mógł osłaniać widoczny rozjazd (lewy powinien wówczas stać pomiędzy torami), natomiast tarcza ostrzegawcza mogła odnosić się do jednego z semaforów wyjazdowych (oczywiście dawno wyciętych) położonych w zachodnej części stacji na wysokości widocznej w oddali nieczynnej nastawni wykonawczej. Jednak nie zapominajmy że w budynku stacji znajduje się otwarte w 2007 r. Muzeum Tradycji Kolejowej z wieloma pięknymi eksponatami. Pamietając o tym należy uznać że semafory i tarcza znajdują się tu zupełnie na miejscu.
Widok na zachód - wyjazd do Kętrzyna i nie tylko, ale o tym później.
min 594 2.jpgUjęcie odwrotne - zabudowania stacji i obydwa czynne obecnie (przynajmniej w sezonie letnim) perony. Po prawej wyjazd w kierunku centrum miasta.
min 594 3.jpgCiąg dalszy zabudowań w kierunku wschodnim - dom mieszkalny oraz dość mocno zdewastowane pomieszczenie gospodarcze. Wygląda jak dawne WC, ale może się mylę...
min 594 4.jpgPerony w kierunku wschodnim.
min 594 5.jpgPo lewej dawna wieża ciśnień i komin stacyjnej ciepłowni. Za zaroślami (musimy tutaj użyć wyobraźni) znajdowała się kiedyś parowozownia wraz z obrotnicą oraz stanowiskiem nawęglania. Dziś obrotnicy już nie ma, a w parowozowni - wydzielonej z terenu stacji - znajdują się warsztaty i garaże samochodowe.
min 594 6.jpgTo ostatni obecnie rozjazd od strony wschodniej i już mamy most (cudem przeżył ostatnią wojnę) nad Kanałem Młyńskim (ciek jest skrótem Węgorapy i częściowo odprowadza wodę z północnej części Wielkich Jezior Mazurskich do Pregoły). Tor kończy się 200 m dalej, jeszcze przed ulicą Armii Krajowej. Kiedyś linia ta okrążając miasto od północy i wschodu prowadziła do Kruklanek i dalej do Giżycka. Równolegle drugim torem po lewej stronie i bliźniaczym mostem (zostały po nim betonowe przyczółki) opuszczała stację linia do Gołdapi. Obie te linie zostały zwinięte w 1945 r. przez niezwyciężoną Armię Czerwoną i wyjechały na wschód jako reparacja wojenna. Nigdy już nie zostały odbudowane.
min 594 7.jpgmap_1_ma.jpg
min 594 8.jpg
2 zdjęcia powyżej:
---> górne - widok stacji od strony wschodniej - po bardzo rozbudowanej stacji pozostały 2 tory.
---> dolne - na zachodnich krańcach peronów (były ich 3) znajdowały się kiedyś wejścia do przejścia podziemnego. Tunel jest teraz zasypany a wejścia do niego przykryto betonowymi płytami.

Mapa przedstawia powojenną likwidację węzła kolejowego w Węgorzewie.
●●● linia do Kętrzyna - istniejąca, chociaż niekoniecznie czynna.
●●● linie zniszczone w wyniku II wojny światowej / zdemontowane i wywiezione w kawałkach do ZSRS / nigdy już nieodbudowane.
min 594 9.jpgOd roku 2013 linią Kętrzyn - Wegorzewo zaczęły kursować mniej lub bardziej regularne pasażerskie pociągi turystyczne. 3 lata później trasą ponownie jeździł skład osobowy. Jeździł codziennie w lipcu oraz sierpniu i cieszył się dość wysoką frekwencją. Pociągiem można więc było dotrzeć m. in. do Wilczego Szańca - wojennej kwatery głównej Adolfa Hitlera w Gierłoży, do zespołu bunkrów w Mamerkach - dawnej Kwatery Głównej Niemieckich Wojsk Lądowych (OKH) oraz zerknąć z okna wagonu na jezioro Przystań - północny skraj kompleksu Wielkich Jezior Mazurskich.
min 594 10.jpgW roku 2016 w składzie pociągu znajdował się wagon typu 102A po generalnym remoncie, a ciągnął go spalinowóz SM 30 - 892. Czas jazdy zabytkowym składem wynosił 77 minut, ale to nie czas był tu najważniejszy...
min 594 11.jpgJest 12:40, pociąg do Kętrzyna planowo rusza w trasę. Wśród turystów na peronie Jola - nawet nie wie że siedzi na zakrytym wejściu do dawnego przejścia podziemnego łączącego perony stacji.
Widok na zachód - wyjazdy do Kętrzyna (na wprost) oraz nieistniejące od ostatniej wojny do Gierdaw (na północny zachód) i Darkiejm (na północny wschód). Teraz niedaleko stąd jest granica i pociąg z Polski nigdy tam nie pojedzie. Wspomniane miasteczka to obecnie Železnodorožnyj i Oziorsk w Obwodzie Kaliningradzkim.
Węgorzewo
mapa topograficzna
rok 1934
Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego 1919 - 1939.
Sieciowy Rozkład Jazdy PKP
1988/89
a) tabela nr 507: Korsze - Skandawa.
b) tabela nr 508: Kętrzyn - Węgorzewo.
c) tabela nr 509: Wiatrowiec Warmiński - Sępopol.
Linki zewnętrzne
  1. Stacja Węgorzewo ❋  Ogólnopolska Baza Kolejowa
  2. Stacja Węgorzewo ❋  Atlas Kolejowy Polski
  3. Linia Kętrzyn - Węgorzewo ❋  Zbąszynek, Kolej i Ja
  4. Most kolejowy na Kanale Mazurskim ❋  Galerie Fotograficzne Jerzego Granowskiego
  5. Kętrzyn - Węgorzewo ❋ You Tube
Linki do informacji i zdjęć dotyczących nieistniejącej linii Węgorzewo - Kruklanki - Giżycko znajdują się na stronie stacji Giżycko.
Lata likwidacji pasażerskiej komunikacji kolejowej na liniach wychodzących ze stacji WĘGORZEWO
1945 ---> KĘTRZYN (linia zniszczona i zlikwidowana w wyniku II wojny światowej)
1945 ---> GIERDAWY (obecnie Železnodorožnyj - linia zniszczona i zlikwidowana w wyniku II wojny światowej)
1945 ---> DARKIEJMY (obecnie Oziorsk - linia zniszczona i zlikwidowana w wyniku II wojny światowej)
1945 ---> GOŁDAP (linia zniszczona i zlikwidowana w wyniku II wojny światowej)
1945 ---> KRUKLANKI (linia zniszczona i zlikwidowana w wyniku II wojny światowej)
1992 ---> KĘTRZYN (ponowna likwidacja ruchu pasażerskiego)
Lata wznowienia pasażerskiej komunikacji kolejowej na liniach wychodzących ze stacji WĘGORZEWO
1949 ---> KĘTRZYN
2013 ---> KĘTRZYN (wznowienie sezonowego ruchu turystycznego)
Z przedwojennego, dumnego, pięciokierunkowego (co widzimy na mapie) węzła kolejowego w Węgorzewie do dzisiejszych czasów został ogryzek, lub jak kto woli - bocznica. Wejście na teren Mazur Armii Sowieckiej (jesień 1944 / wiosna 1945) spowodowało unicestwienie tutejszej infrastruktury kolejowej prawie w całości. To czego nie można było zdemontować i zrabować niszczono. W ten sposób węgorzewska stacja z wyjątkiem budynków przestała istnieć. Podobny zakręt historii stał się udziałem większości miast Warmii i Mazur.
Kolej wróciła do Węgorzewa na początku roku 1949. Oddano wówczas do użytku odbudowaną linię do Kętrzyna. Dlaczego akurat tę ? Na pewno z punktu widzenia turystyki lepsze byłoby odbudowanie połączenia z Giżyckiem, ale przecież nie o turystykę wtedy chodziło. Po prostu linia do Kętrzyna kierowała się w stronę węzła w Korszach - stanowiło to duże ułatwienie w obsłudze trakcyjnej. Celem ówczesnych władz było odtworzenie przynajmniej jednego odcinka kolejowego do każdego miasta powiatowego i w przypadku Węgorzewa takie minimalistyczne założenie zostało wykorzystane - podobne rozwiązanie zrealizowano m. in. w Gołdapi, Reszlu i Górowie Iławeckim.
Linii do Giżycka nie odbudowano, chociaż w roku 1951 przywrócono przejezdność odcinka Giżycko - Kruklanki. Pętla wokół jezior Mamry i Święcajty nie została więc zamknięta. Linii do Gołdapi także nie odbudowano wychodząc zapewne z założenia, że kolej na terenach gdzie diabeł mówi dobranoc do niczego przydatna nie będzie. Nie było też mowy o reaktywacji linii do Darkiejm i Gierdaw, bo i po co ? Teraz były to miejscowości położone po drugiej stronie granicy która przez następne pół wieku miała być bardzo szczelna i nieprzekraczalna.
Przez kolejne kilkadziesiąt lat pomiędzy Kętrzynem a Węgorzewem kursowały niezmiennie 4 pary pociągów, najpierw prowadzone przez parowozy (na ogół Ty 2) a później lokomotywy spalinowe SM 42. Sporadycznie pojawiały się też węgierskie wagony silnikowe SN 52 i SN 61.
Ostatni rozkładowy pociąg linią Kętrzyn - Węgorzewo przejechał pod koniec maja 1992 r. W ciągu kolejnych 9-ciu lat na szlaku pojawiały się jeszcze nieregularne składy towarowe, a później nad linią zapadła złowroga cisza przetykana od czasu do czasu ponurymi pierdami typu likwidacja albo ścieżka rowerowa lub też informacjami o imprezach okolicznościowych i przejazdach drezynami.
Nastepne 15 lat historii linii jest dość dokładnie opisane w Internecie, a my zmierzamy do konkluzji. Jest nią otwarcie przewozów turystycznych latem 2016 r. przez Grupę SKPL z Kalisza. Na jak długo wystarczy determinacji, dobrych chęci i pieniędzy czas pokaże. Na razie kolej w Węgorzewie znowu jest bytem rzeczywistym i niech tak zostanie.
Semaforek krajoznawczy.

Symboliczny koniec szlaku żeglownego Wielkich Jezior Mazurskich. Dalej już nie popłyniemy - co najwyżej możemy zacumować przy zamku. Po prawej jaz spiętrzający wodę w węgorzewskim porcie i początek Węgorapy (rzeczka odprowadza wodę z północnej części Wielkich Jezior Mazurskich do Pregoły). Na wprost postkrzyżacki, węgorzewski zamek - obecnie przekształcany w hotel.
Linia kolejowa Kętrzyn - Węgorzewo i most nad Kanałem Mazurskim. To drugi km tego kultowego projektu żeglugowego mającego połączyć Wielkie Jeziora Mazurskie z rzeką Łyną (a tym samym z Bałtykiem) którym nic nigdy nie popłynęło. A skoro tu jesteśmy, to możemy urządzić sobie krótki na spacerek jego brzegiem i obejrzeć kilka zachowanych, hydrotechnicznych budowli.

Kanał Mazurski

Koniec kanału przed śluzą Leśniewo Górne. Kanał jest w tym miejscu poprowadzony na kilkumetrowym nasypie ponad okolicznymi terenami - część nasypowa zabezpieczona jest przed ewentualnym przerwaniem jazem walcowym (urządzenie poniemieckie) i kilkaset metrów dalej - na wszelki wypadek - podwójną ścianką Larsena wypełnioną żwirem postawioną już za naszych czasów.
Teraz zwrot w tył i z górki na pazurki dobiegamy do śluzy.
Jeszcze w latach 90-tych było tu w miarę pusto i spokojnie a na górę śluzy można się było wspiąć co najwyżej metodami taternickimi. Dzisiaj jest tu profesjonalny park linowy (mostki, drabinki, poręcze) i budowla jest dostępna dla każdego, w miarę sprawnego fizycznie turysty. Co prawda trochę drogo, ale za to co za emocje - Bartek mógłby coś na ten temat powiedzieć :)
Śluza Leśniewo Górne położona jest 4,35 km od początku kanału liczonego od jeziora Mamry. Długość całkowita - 66 m, długość użytkowa komory śluzy - 45 m, szerokość - 7,7 m. Największa jeżeli chodzi o zakładaną różnicę poziomów wody (17 m) śluza na Kanale Mazurskim i chyba najbardziej znana przez wodniaków (od przystani w Mamerkach koniecznie prawym brzegiem). Stan zaawansowania budowy korpusu - 80%. Brak zamknięć, mechanizmów i połączenia z górnym korytem kanału. Projektowane zamknięcia na głowie górnej - wrota wsporne, na głowie dolnej - płaska zasuwa stalowa. Śluza posiada na głowie dolnej dwie sterówki, po ich prawej stronie przewidywany był most drogowy.
Dolne wrota śluzy Leśniewo Górne - jesteśmy 17 m poniżej poziomu jeziora Mamry. Obrazek znany wielu wodniakom i miłośnikom Mazur - kontur godła III Rzeszy nad wrotami straszy do dziś...
Komora śluzy. Dno górnego poziomu kanału to górna krawędź tej betonowej ściany na wprost. Gdyby to wszystko wybudowano do końca to zaliczenie tutaj śluzowania na pokładzie żaglówki byłoby przygodą pamiętaną przez całe życie.

W jaki sposób miał być zachowany stabilny poziom wody pomiędzy Leśniewem Górnym i Dolnym (odległość pomiędzy obiektami - zaledwie 700 m) tego za bardzo nie wiem. Z moich skromnych obliczeń wynika że jedno śluzowanie w Leśniewie Górnym i zrzut wody do dolnego odcinka kanału o długości 700 m podnosiłby jego poziom o ponad 40 cm. Mniej więcej o tyle samo obniżałby się poziom wody na tym odcinku w wyniku śluzowania w Leśniewie Dolnym. A więc całkowita różnica poziomów wody to już 80 cm. Niezła karuzela. Zapewne projektanci mieli na to zjawisko jakiś pomysł.
Śluza Leśniewo Dolne położona jest 5,05 km od początku kanału liczonego od jeziora Mamry. Podstawowe parametry techniczne są analogiczne jak odległego o 700 m obiektu Leśniewo Górne - projekty śluz na Kanale Mazurskim były zunifikowane. A więc długość całkowita - 66 m, długość użytkowa komory śluzy - 45 m, szerokość - 7,7 m, spad - 16,2 m. Stan zaawansowania budowy korpusu - 20%. Projektowane zamknięcia na głowie górnej - wrota wsporne, na głowie dolnej - płaska zasuwa stalowa.
W prawo - śluza Leśniewo Górne, w lewo - jezioro Rydzówka.
Trzecia śluza na Kanale Mazurskim - Piaski (znana także jako Guja). Jest jedynym, całkowicie ukończonym obiektem na kanale i podobno działającym. Jest jednak trochę zdemolowana, dół maszynowni na prawym brzegu wygląda jak po wybuchu granatu (powyginane metalowe kształtowniki). Tak prezentuje się od zewnątrz...
...oraz od wewnątrz. Geometrycznie komora śluzy jest taka sama jak w dwóch opisanych wcześniej obiektach, spad - 11,3 m. W porównaniu ze śluzami w Leśniewie to po prostu maluch.
Spojrzenie w prawo - kanał od strony jeziora Rydzówka. Tutaj jesteśmy 33 m poniżej poziomu wody jeziora Mamry.
Kanał Mazurski za śluzą Piaski - 44 m poniżej poziomu wody jeziora Mamry.
Dalby cumownicze na brzegach w niezłym stanie przetrwały do czasów obecnych. Absurdalny widok...
Niektóre szczegóły techniczne Kanału Mazurskiego:
  1. Lata budowy ---> 1911 - 1914, 1919 - 1924 oraz 1934 - 1942. Budowa kanału nie została ukończona, stopień zaawansowania całości inwestycji szacuje się na 90%
  2. Długość ---> 50,4 km (20,5 km na terytorium Polski i 29,9 km na terytorium Federacji Rosyjskiej)
  3. Różnica poziomów wody ---> 111 m (od ok. 116 m n.p.m. na jeziorze Mamry w Mamerkach do ok. 5 m n.p.m. w miejscu połączenia kanału z rzeką Łyną w miejscowości Allenburg /obecnie Družba/)
  4. Ilość śluz ---> 10 (5 na terytorium Polski i 5 na terytorium Federacji Rosyjskiej)

      Kilometraż liczony
     od jeziora Mamry [km] 
    Górny poziom wody
     wysokość n.p.m. [m] 
     Różnica poziomów 
    wody [m] 
     Zaawansowanie 
    budowy [%] 
     Kraj (obecnie) 
     Leśniewo Górne
      Oberschleuse Fürstenau
    4,35 116,5 17,0 40 PL
     Leśniewo Dolne
      Unterschleuse Fürstenau
    5,05 99,5 16,2 15 PL
     Piaski
      Sandhof
    9,50 83,3 11,3 100 PL
     Bajory Małe
      Klein Bajohren
    14,60 72,0 11,2 70 PL
     Długopole
      Langenfeld
    18,10 60,8 5,8 20 PL
     Ozierki
      Georgenfelde
    30,60 55,0 15,5 95 RU
     Marinovka
      Wilhelmshof
    36,00 39,5 7,5 85 RU
     Kostromino
      Groß Allendorf
    42,40 32,0 12,0 90 RU
     Družba II
      Bahnhofschleuse Allenburg
    48,20 20,0 8,0 80 RU
     Družba I
      Mündungsschleuse Allenburg 
    49,20 12,0 6,9 90 RU

  5. Średnia głębokość ---> 2,5 m
  6. Szerokość na poziomie wody średniej ---> 25 m
  7. Projekt kanału przewidywał przepływ statków o wyporności do 250 ton i zanurzeniu nie większym niż 1,5 m
Linki zewnętrzne dotyczące Kanału Mazurskiego
  1. Kanał Mazurski ❋ www.poMazurach.pl
  2. Masurischer Kanal ❋ www.wikipedia.de
Strona główna | Mazury | Województwo Warmińsko - Mazurskie | Alfabetyczny indeks stacji | Mapa serwisu | 594 |

Liczba gości na stronie Węgorzewo od 3 listopada 2016: 4319
Data i czas poprzedniego wejścia: 13 grudnia 2024 / 01:36
Średnia wejść dziennie: 1.46

Wpis do bazy MySQL: 3 listopada 2016
Ostatnia modyfikacja strony: 15 lipca 2024
2004 - 2024
© Paweł Niedomagała
All rights reserved.
Czas generowania strony: 0.041 sek